Çoruh Üniversitesi Botanik Ana Bilim Kısmı Öğretim Üyesi Eminağaoğlu: “Türkiye’de 12 Bine Yakın Bitki Çeşidi Var”

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

UĞUR İSTANBULLU

Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Orman Mühendisliği Kısmı Botanik Ana Bilim Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Özgür Eminağaoğlu, “İnsan sıhhatine tesiri olan bitkiler tıbbi bitki olarak kabul edilir, şayet bir bitkinin kokusu varsa bitki aromatik bitki kapsamına girer ve dünyada en fazla tıbbi aromatik bitkilerden yararlanan ülke Çin’dir, yaklaşık 4 bin civarında bitki çeşidinden yararlanıyor. Türkiye’de ise Türkiye’deki sayıya bakarsak 11 bin 700 civarında yani 12 bine yakın bitki çeşidi var ve bu bitkilerden de biz 500 adedini tıbbi aromatik gayeli kullanıyoruz” dedi.

Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Orman Mühendisliği Kısmı Botanik Ana Bilim Kolu Öğretim Üyesi Prof. Dr. Özgür Eminağaoğlu, aromatik bilgilere ait açıklamalarda bulundu. Eminağaoğlu, şunları söyledi:

“Türkiye’de ihracata bahis olan bitkilere baktığımız vakit diyelim ki Akdeniz defnesi devamında karanfil, çay, fındık üzere bitkiler de ön planda yer alan pozisyonda ülkemiz. Bilhassa Afyonkarahisar bölgesindeki gelincik çeşidinden, haşhaş cinsinden morfin üretimiyle, Dünya’da morfin gereksiniminin büyük bir çoğunluğunu ülkemiz karşılamakta” diye konuştu.

“12 BİNE YAKIN BİTKİ ÇEŞİDİ VAR”

Özgür Eminağaoğlu şunları söyledi:

“1993 yılından itibaren Artvin vilayetinde botanik alanında çalışmalar yapmaktayım. Artık insan sıhhatine tesiri olan bitkiler tıbbi bitki olarak kabul edilir, şayet bir bitkinin kokusu varsa bitki aromatik bitki kapsamına girer. Var olan bütün tıbbi bitkilerin kokusu olduğu için aromatik bitki insan sıhhatine tesiri olan kokulu bitkiler manasında kullanılır ve her bitkinin bir kokusu olduğu içinde tıbbi aromatik bitki kavramı bir birinden farklı olarak düşünülemez. Tıbbi aromatik bitkiler ile ilgili yapılan çalışmaları ortaya koyabilmek için evvel dünyada var olan bitki sayısından bahsetmekte fayda var. Yaklaşık 370- 380 bin civarında dünyada tanımlanmış çeşidi var ve bu 370 bin tıbbın yaklaşık yüzde onu yani 38 bin civarındaki bitki çeşidi tıbbı aromatik özelliğine haizdir, tıbbi aromatik hedeflerle kullanılabilir. Türkiye’deki sayıya bakarsak 11 bin 700 civarında yani 12 bine yakın bitki tipi var ve bu bitkilerden de biz 500 adedini tıbbi aromatik hedefli kullanıyoruz. Dünya’da en fazla tıbbi aromatik bitkilerden yararlanan ülke Çin’dir. Yaklaşık 4 bin civarında bitki çeşidinden yararlanıyor. Hindistan bunu takip ediyor, Amerika Birleşik Devletleri’nde de 2 bin 500 civarında çeşit var.

“YILLIK TIBBİ AROMATİK BİTKİLERDEN 5-6 MİYAR DOLAR GELİR ELDE EDİYOR”

Dünyadaki tıbbi aromatik bitkilerin ticari bedeline baktığımız vakit 70 milyarla 100 milyar dolar ortasında bir aralıkta seyrediyor bu sayı. Bu ölçüsü yakalayabilmek için ülkeler AR-GE çalışmalarına bütçeler ayırıyor ülkeler. Yani siz mesela bir Almanya örneğini verecek olursak; Almanya yılda 8-10 milyar dolarlık AR-GE çalışması yapıyor. Yıllık tıbbi aromatik bitkilerden 5-6 miyar dolar gelir elde ediyor. Türkiye’de de 10 binden fazla bitki tipimiz var, bunların 500 civarındaki kısmı tıbbi aromatik maksatlı yararlanılıyor. Demin Çin’den bahsederken 4- 5 bitkinin Çin’de aromatik bitki olarak kullanıldığını söylediğimizde bizim 500 eseri mukayese ettiğimizde, bizim de bitkiler üzerine yapacağımız çalışmaları hızlandırıp daha ayrıntılı çalışmalarla daha fazla bitkinin tıbbi aromatik hedefli kullanımı sağlamamız gerektiği ortaya çıkıyor.

“TIBBİ AROMATİK BİTKİLERDE KAR 5-6 KAT ARTMIŞ DURUMDA”

2000’li yıllarda Türkiye’deki aromatik bitkilerde elde edilen kayıtlara girmiş olan gelir ölçüsü yaklaşık 100 milyar dolar civarında iken, 2020’li yıllara geldiğimizde bu sayının 500-600 milyon dolara ulaştığını görüyoruz. Yaklaşık 5-6 katlık bir artış kelam konusu bu kıymetli bir ilerleme ve son devirde alınmış süratli bir ilerleme. Burada da en büyük rolü üniversitemizde misal çalışmaları yürüten ve başka üniversitelerdeki eczacılık fakülteleri, biyolojik kısımları yahut üniversitelerde kurulmuş teknokentler, teknoloji transfer ofisleri üzere ünitelerin aktif rol alması yanında Orman Bakanlığı bünyesinde kurulmuş olan Odun Dışı Eserler Daire Başkanlığı’nın yaptığı fonksiyonlar bu son periyottaki gelişmelere katkılar sunuyor. Ekosistem Daire Başkanlığına dönüştürüldü son periyotta ismi ünitenin ve Türkiye’deki odun dışı bitkisel bitkilerin tıbbi aromatik bitkilerin planlamasına yönelik her türlü çalışmayı yürütüyorlar.

“DÜNYADA MORFİN MUHTAÇLIĞININ BÜYÜK BİR ÇOĞUNLUĞUNU ÜLKEMİZ KARŞILAMAKTA”

Türkiye’de ihracata husus olan bitkilere baktığımız vakit diyelim ki Akdeniz defnesi devamında karanfil, çay, fındık üzere bitkiler de ön planda yer alan pozisyonda ülkemiz. Bilhassa Afyonkarahisar bölgesindeki gelincik tipinden, haşhaş çeşidinden morfin üretimiyle, dünyada morfin gereksiniminin büyük bir çoğunluğunu ülkemiz karşılamakta. Onun haricinde fındıkta bir tıbbi aromatik bitki, çayda keza o denli ve çayın merkezi Çin lakin biz bölgede çay üretiminde kıymetli bir pozisyona sahibiz çay ve çay eserleriyle ile ilgili. Bizim üniversitemiz tıbbi aromatik bitkiler alanında ihtisas üniversitesi iken, Rize Recep Tayip Erdoğan Üniversitesi’nde çay alanında çalışan bir ihtisas üniversitesi hasebiyle iki üniversite ortasında değerli işbirlikleri var bölgesel kalkınma açısından.”